A Insua dos Poetas acolleu este lúns 21 de marzo a celebración do Dia da Poesía, con ampla presenza institucional e a participación dunha representación do alumnado dos centros IES No1 do Carballiño, IES Chamoso Lamas do Carballiño, Colexio Vila do Arenteiro, Colexio Sagrado Corazón, CEIP Calvo Sotelo, CEIP Uceira, CEIP Maside, CEIP Boborás, CEIP O Irixo e alumnado do IES O Castro, de Vigo.

O presidente da Deputación, Manuel Baltar, repasou as raíces do galeguismo, representado na tradición literaria galega con fitos coma a Xeración Nós, un pilar do goberno provincial de Ourense manifestado con actos coma o “Manifesto do Irixo”, o compromiso asinado o pasado ano lembrando os pasos de Ramón Otero Pedrayo, López Cuevillas ou Vicente Risco. “Hoxe lembramos, polo moito que significan, os acentos de milleiros e milleiras de ourensáns e ourensás, que alentaron á fala propia nos seus fogares e nos seus traballos, nas súas vidas, dentro e fóra de Galicia, alí a onde levasen os sábregos ventos da inmigración”, sinalou o presidente da Deputación de Ourense, que destaca que “a lingua propia, como establece o Estatuto de Autonomía, constitúe a chave da identidade de Galicia, por iso dende a peculiaridade ourensá, a ourensanía, un sentimento que transcende límites administrativos e non entende de fronteiras, algo que nace connosco e que permanece, comprometémonos a apoiar cantas medidas sexan necesarias para lograr un maior pulo normalizador que incida no emprego da lingua galega a todos os niveis”.

Manuel Baltar quixo reivindicar o futuro da poesía: “É a expresión da liberdade, pero tamén pode ser lirismo puro, sátira, humor, crítica e denuncia social, exaltación da natureza, canción de amor ou desamor e outras moitas formas de sentimento. A poesía procura a verdade, e dende a música da palabra, segue a ser útil e válida no tempo presente por moi convulso que nos pareza. A poesía perdurará, por iso seguiremos celebrándoa cada 21 de marzo”.

Durante a súa intervención, o conselleiro de Educación, Román Rodríguez, tamén valorou a importancia da poesía nestes momentos convulsos: “Esta non é situación fácil, pero actos así non son superfluos. Se sempre é importante celebrar estas actividades e poñer en valor a cultura, hoxe é máis necesario ca nunca”. O conselleiro celebrou os fortes vencellos de Galicia coa poesía: “Nós somos Galicia por moitas cousas, fundamentalmente grazas ao noso idioma e tamén pola poesía. Somos un país de poetas”.

Pola súa banda, Luís González Tosar, despois de abrir o acto destacando a retirada simbólica da máscara nas actividades escolares ao aire libre parafraseou a Luis Pimentel: “A poesía non hai que definila, é o gran milagre do mundo”. O presidente da Fundación Insua dos Poetas e do Pen Galicia celebrou a presencia dos escolares -“a Insua dos Poetas é patrimonio voso”- e, ante “a barbarie da guerra”, lembrou aos rapaces a importancia da cultura: “Vos tedes a palabra, o artefacto máis potente do mundo”.

Durante o acto, cooganizado pola Deputación de Ourense, Fundación Insua dos Poetas, Centro Pen Galicia, Xunta de Galicia e o Concello do Carballiño, un grupo de escolares recitou poemas de Florencio Delgado Gurriarán, figura homenaxeada do Día das Letras Galegas 2022. A poeta Mirian Sandoval presentou “Cantares Transhumantes”, un espectáculo de poesía, música e danza nun Día Internacional da Poesía que rematou na Insua dos Poetas coa plantación dun ombú, árbore simbólica da Pampa, en homenaxe ás Letras Arxentinas, reivindicando o peso específico desta cultura na tradición iberoamericana.

O alcalde do Irixo, Manuel Cerdeira comentou en COPE O Carballiño que esta idea "xurdíu e consolidouse este ano en Fitur, ademáis do Irixo van incorporarse a esa asociación no que respecta á provincia de Ourense os concellos de Larouco e A Veiga, e xa formaba parte desta rede o concello de Ribadavia, que ata agora era o único da provincia".

Cerdeira considera que con esta adhesión por parte do concello, O Irixo contará cunha nova plataforma de promoción dos productos locais, das rutas de sendeirismo e dos moitos atractívos turísticos do municipio, fundamentalmente a súa riqueza natural e paisaxística. A Iniciativa Pobos Máxicos pretende axudar aos municipios para poñer en valor os seus recursos locais impulsando o Desenvolvemento Turístico Local. Analízase cada territorio en base a dez áreas de traballo que inclúen Calidade de Vida, Urbanismo, Patrimonio, Festas e Tradicións, Gastronomía e Produtos Locais, Paisaxes, Natureza e outros intanxibles que fan que uns pobos sexan únicos, sexan máxicos.

Unha vez realizado este primeiro estudo considérase a un pobo como Pobo Máxico Seleccionado, nese momento contáctase coas autoridades locais informándolles da análise feita, explicando o programa e comprobando se teñen interese en participar no mesmo. Unha vez que as autoridades locais manifestan o seu interese en incluír o seu pobo na Rede de Pobos Máxicos visítase o mesmo e xunto ás autoridades locais, técnicos de turismo, asociacións de comerciantes, hostaleiros, etc. faise un traballo de campo para elaborar o expediente como Pobo Máxico Candidato e sométese á consideración do Comité Técnico Nacional de Pobos Máxicos .

A inclusión dun Pobo na Rede de Pobos Máxicos de Españas supón o acceso aos múltiples servizos de Promoción e Desenvolvemento Territorial que esta ofrece e ao uso da Marca Rexistrada e Logo de Pobos Máxicos de España, como distintivo de calidade e singularidade do Municipio.

Devoción que vai en aumento nas últimas semanas na comarca, os roubos nas igrexas parroquiais, os últimos rexistrados foron nas igrexas na igrexas de San Martiño do Lago e Santa María de Vilela.

Na parroquial do Lago, no concello de Maside, leváronse cinco tallas, que se corresponden coas imaxes de Santa Lucía, San Xudas Tadeo, San Xosé, San Benito e San Roque, ademáis de outros obxetos relixiosos, dous cálices, un copón e un incensario. 

Na igrexa parroquial de Vilela, no concello de Punxín, roubaron unha talla relixiosa, dous copóns, un sagrario e un cáliz.  Ambos roubos súmanse aos rexistrados días atrás noutras dúas igrexas parroquias no concello de San Amaro, as de San Fiz de Navío e Santa María de Salamonde.

O camíón coa axuda humanitaria que saíu do Carballiño a principios desta semana foi descargado nesta mañá de sábado na localidade de Przemysl (Polonia) para, noutro camión, trasladar todo o material ata a cidade ucraína de Busk.

Trátase do segundo envio que chega a destino xestionado por Cáritas Parroquial do Carballiño, recollendo as aportacións de parroquias, colexios, institucións e centos de persoas tanto das comarcas do Carballiño-O Ribeiro como do resto da provincia de Ourense.

Na expedición viaxaron ata a fronteira entre Polonia e Ucrania, os párroco do Carballiño Jorge Juan Pérez, e Santa Lucía de Rairo, Alberto López, que participaron activamente nos traballos de descarga e cara. Pola tarde, achegánse á fronteira para levar persoalmente outras axudas reciibidas froito desta campaña solidaria co pobo ucraíno.

Feminsitas da Asociación de Mulleres pola Igualade do Carballiño  e do colectivo "Feministas de Galicia" concentráronse na tarde deste venres ante o club Ninfas de Listanco, en Maside, en sinal de repulsa pola morte de Mila Marchetti,  a muller brasileira que foi encontrada morta en extrañas circustancias na madrugada do pasado domingo na planta de tranferencia do lixo do Carballiño.

A manifestación feminista tivo lugar horas despóis de trascender nos medios que as conclusións da investigación da Policia Xudicial sobre este suceso apuntan á morte accidental desta muller, polo que se descarta unha morte homicida, unha versión que non convence as convocantes do acto desta tarde, no que tamén famifestaron a condena á explotación sexual das mulleres.

Espazo Común valora moi positivamente o desenvolvemento a covocatoria feita por este grupo político na casa da cultura para tratar a situación actúal e futura do Asilo do Carballiño e a Fundación Irmáns Prieto, un éxito de convocatoria avaliada "pola masiva presencia, na charla de onte, de cidadáns preocupados por todo o que está a acontecer no Asilo do Carballiño e na Fundación Irmáns Prieto que o dirixe, deixa ben clara a inquedanza que sinte este pobo polo presente e o futuro desta institución benéfica".

Durante case unha hora de intervención, Pachi Vázquez explicou con detalle todo o que o grupo de Espazo Común foi quen de acreditar e documentar "a pesares do escurantismo e as constantes mentiras do alcalde Fumega que se nega incluso a facilitar documentos asinados por el mesmo no seu cargo de dirixente do Padroado", manifestan.

Dende Espazo Común incidiron particularmente na responsabilidade do alcalde do Carballiño "por ser o defensor dos intereses do pobo na directiva que dirixe a Fundación xunto co Bispo e o Arcipreste da comarca, sen embargo, leva dous anos enganando a todo o mundo e ocultando información vital sobre o que está a acontecer".

Pachi Vázquez mostrou documentos "sobre o valor das propiedades sitas no centro de Madrid, que se mide en millóns de euros e das que se negan a amosar contas nin documentos de titularidade actualizados".

Entre a documentación presentada, Espazo Común asegura que "evidenciaronse graves irregularidades en certificacións e modificacións estaturias que alteran por completo o espirito da Fundación".

Tamén se informou aos presentes "dos cambios de cargos na administración destes bens e do resto con que conta a entidade, sendo nomeados, ás escuras, nos tres últimos anos, un económo de Zamora e un avogado de Vigo para postos esenciais no coidado da herdanza deixada polos Irmáns Prieto",salientan.

Outro dos temas tratados foi o modelo de xestión que entenden desde Espazo Común "pasou a ser o mesmo de calquer xeriátrico privado, obviando a vontade amosada nos estatutos fundacionais, onde as propiedades e os seus rendemento quedaban consignados para dar acubillo aos anciáns sen recursos desta comarca. Algo que se está a incumprir cobrando tarifas ás que ninguén en situación de desamparo podería tan siquera achegarse, obviando a condición de entidade sen ánimo de lucro e deixando moitas dúbidas sobre o destiño das rendas dos inmobles mencionados na capital de España".

Comentouse ademáis que "preocupa e moito a gran conflitividade laboral do centro despois da decisión do Padroado de nomear unha directora externa que puido ser o detonante da marcha das Irmáns dos Anciáns Desamparadas despois de case 120 anos de traballo ininterrompido e doutra congregación posterior que apenas estivo un ano e marchou tamén por diferencias no xeito de xestionar o Asilo".

Nas intervencións do público quedou patente o compromiso social e a disposición de todo un pobo para loitar por manter intacta unha institución que forma parte do ADN dos carballiñeses. Así, falouse da creación dunha Comisión Cidadá para a Defensa do Asilo "que se encargue de esixir ao alcalde que amose toda a documentación que oculta e que él e os outros dous responsables respecten a historia e a esencia dunha entidade centenaria sen convertela nun negocio", remarcan dende Espazo Común.

A Deputación de Ourense integrarase como socia en cada unha das asembleas dos seis Grupos de Desenvolvemento Rural (GDR) existentes na provincia, achegando a capacidade técnica e xurídica dos seus servizos, así como tamén abrindo unha liña de colaboración económica para contribuír á realización dos proxectos que levan a cabo por todo o territorio. Este é o resultado da reunión que esta mañá mantivo no Pazo Provincial o presidente, Manuel Baltar, cos representantes dos seis GDR ourensáns (Ourense-Adercou, Carballiño-Ribeiro, Limia-Arnoia, Monteval, Sil Bibei Navea, e Valdeorras) e que supón o cumprimento dunha das propostas aprobadas pola corporación no debate sobre o estado da provincia de novembro pasado.

A iniciativa partiu dunha proposta trasladada polos GDR á Deputación, referendada posteriormente no debate sobre o estado da provincia, no que aprobouse esta colaboración para “impulsar diferentes vías de colaboración cos seis GDR da provincia de Ourense (…) Solicitaremos a adhesión en cada un dos GDR e poder integrarnos nas respectivas asembleas en calidades de socio”. Un punto cumprido agora con este acordo. Manuel Baltar lembra que a iniciativa para impulsar vías de cooperación con estes grupos aprobouse “por acordo unánime” e implicará a adhesión da Deputación como socia a cada GDR “para achegar todo de nós non só como goberno provincial, senón tamén a través do Inorde”. Así, e xunto cos servizos técnicos e xurídicos que se porán a disposición destas entidades, a Deputación “realizará unha primeira achega económica que este ano será de, aló menos, 10.000 euros, que se aprobarán na modificación de crédito prevista para o pleno do mes de abril”, anunciou o presidente.

“O noso discurso é de acompañamento e apoio nas reivindicacións e proxectos que formulen os GDR”, dixo Manuel Baltar, destacando que a Deputación de Ourense “é a primeira institución provincial en participar en todos e cada un dos grupos que operan no seu territorio e que engloban a todos os concellos da provincia”. Unha alianza que toma forma nun momento no que a defensa do rural ten un gran protagonismo, en particular para unha provincia que “xunto con Lugo, foi clave na chegada a Galicia de tantos fondos europeos durante tanto tempo, fondos que non van deixar de vir, pero sobre os que, en pe de igualdade con outras provincias, temos que falar en termos de equilibrio territorial”.

Apoio da Deputación e o horizonte dos fondos europeos

A proposta de colaboración dos GDR á Deputación avanza futuras liñas de traballo coma a promoción dos “produtos de calidade agrarios e artesáns da provincia”, o traballo conxunto na promoción turística da provincia ou a colaboración co Inorde. No encontro desta mañá con Manuel Baltar estiveron Manuel Seoane, alcalde da Peroxa e presidente do GDR Ourense-Adercou; Manuel Dacal, tenente alcalde do Carballiño e representante do GDR Carballiño Ribeiro; Gumersindo Lamas, alcalde de Sarreaus e presidente do GDR Limia-Arnoia; Luciano Rivero, alcalde de Cualedro e vicepresidente de Monteval; Francisco Magide, tenente alcalde de Parada de Sil e presidente do grupo Sil Bibei Navea e María del Carmen González, alcaldesa de Carballeda de Valdeorras e presidenta da GDR Valdeorras.

Como voceiro dos GDR ourensáns, Francisco Magide cualificou a reunión como “moi positiva”, tanto pola achega económica comprometida como polo feito de que a Deputación se implique nas súas actividades, “o que significa entender na práctica o importantes que son os GDR promovendo moitos proxectos de desenvolvemento e en contacto moi próximo co territorio”. Para Francisco Megide, tenente alcalde de Parada de Sil, está é “unha idea excelente porque é unir esforzos na consecución dun mesmo obxectivo que ten como beneficiario o mundo rural”.

Magide expresou a preocupación dos grupos polo próximo programa financeiro plurianual da Unión Europea (201-2027), subliñando a necesidade “de que se dote a Ourense con máis fondos dos que ten agora, xa que a maior parte dos concedidos a Galicia veñen polas provincias de Lugo e Ourense, unha demanda que tamén asume o presidente o que nos parece moi importante”.

Grupos de xestión de fondos europeos para o medio rural

Os GDR teñen como principal función xestionar fondos europeos para desenvolver programas de dinamización local, contando para este fin coa colaboración de organismos públicos e colectivos de representación empresarial, social e veciñal nos territorios que abarca cada grupo. Están dotados cun equipo técnico (xerencia, técnicos e administrativos), ademais de órganos decisorios como unha asemblea xeral, xunta directiva ou equivalentes. Cada un dos grupos, dos que en Galicia existen 24, elabora una estratexia de desenvolvemento para o seu territorio, dentro dos criterios establecidos no Plan Leader da Unión Europea, programa que ten como obxectivos axudar ás pemes agrícolas no medio rural a mellorar a súa produtividade e competitividade, financiar novas iniciativas económicas e medioambientais e formar á poboación en labores específicas e sostibles.

A directora xeral de Administración Local, Natalia Prieto, acompañada do delegado territorial da Xunta en Ourense, Gabriel Alén, comprobou hoxe as obras de pechamento, formigonado e humanización do soportal do local social da Asociación de Veciños Partovia no Carballiño, que recibiu o ano unha axuda de preto de 5.500 euros.

A organización foi unha das 41 entidades beneficiarias da provincia de Ourense o ano pasado, que recibiron máis de 600.000 euros no marco da convocatoria de axudas do Plan específico de Acción Comunitaria. No conxunto da comunidade, o Goberno galego destinou 2,5M€ para apoiar as iniciativas e 173 asociacións.

Natalia Prieto, lembrou que a Xunta vén de renovar esta orde, na que o Goberno galego incrementa o orzamento nun 20%, ata acadar os 3 millóns de euros, na súa aposta polo asociacionismo veciñal e a xestión conxunta de bens e servizos por parte da poboación galega.

A orde de subvencións para este ano inclúese no plan específico de acción comunitaria, destinado a asociacións veciñais, confederacións, federacións ou unións de asociacións de veciños, comunidades de usuarios de augas e asociacións de mulleres rurais de Galicia.

Os investimentos van destinados ao acondicionamento, reforma e ampliación dos locais sociais e a compra de equipamentos básicos para o seu funcionamento, como mobiliario, equipos informáticos e audiovisuais ou material non básico específico para levar a cabo determinadas actividades. Ademais, son subvencionables proxectos de mellora, reforma e reparación das instalacións das traídas de auga promovidas por comunidades de usuarios de augas para garantir o abastecemento