O Voceiro do Grupo Municipal Socialista do Concello do Irixo, Iago Fariñas Valiña, presentou as pasadas semanas unha moción para ser debatida no pleno instando ao Concello Á ADQUISICIÓN PARA A SÚA CONSERVACIÓN E POSTA EN VALOR DAS CASAS REITORAIS ABANDONADAS NO CONCELLO DO IRIXO.

O concello do Irixo, do que forman parte doce parroquias, ten a meirande parte das súas casas reitorais en auténtica ruína como a de San Cosme ou a de Reádegos , Froufe ou Espiñeira; ou en semi-ruína, como a de Dadín, Cangues ou Corneda, esta última dun gran valor artístico e arquitectónico e en continua espoliación. Xa no ano 2002 o concello anunciou publicamente a adquisición da casa reitoral de San Cosme para turismo Rural e así fora reflectido nos medios de comunicación, pero pasados, máis, de 14 anos nada se sabe da compra de ningunha destas casas reitorais que forman parte do noso rico patrimonio, aínda que non sexan propiedade deste Concello.

O Grupo Municipal Socialista, indica que estas accións se poden realizar sen prexuízo de incluír outras casas reitorais, edificacións ou terreos que puideran quedar en desuso como a do Campo, ou en estado de abandono progresivo, pero actualmente de forma mais urxente centrándose claramente na Parroquia de Cangues (Santo Estevo), Parroquia de A Cidá (Santa Mariña), Parroquia de Corneda (Santiago), Parroquia de Dadín (San Pedro), Parroquia de Espiñeira (San Pedro), Parroquia de Froufe (San Xoan), Parroquia de Reádegos (Santa Baia) e Parroquia de San Cosmede de Cusanca (San Cosmede) As casas reitorais do Concello do Irixo, conforman, en gran parte, un conxunto artístico e arquitectónico que merece, sen lugar a dúbidas, a pena ser conservado e posto en valor e uso con múltiples posibilidades.

Debido ao estado destas propiedades, e a que a Igrexa hai xa uns anos que decidiu vender algunhas propiedades en desuso e especialmente as que están en estado ruinoso ou practicamente, como é o caso das anteriores sinaladas, sería moi asumible negociar coas autoridades eclesiásticas para que o Concello do Irixo adquirise a titularidade de todas estas antigas casas reitorais para recuperalas e poñelas en valor. Todas estas casas, algunhas situadas estratexicamente e outras con enormes posibilidades segundo o caso, poderían, despois dun laborioso proceso de restauración, non so albergar espléndidas vivendas de turismo rural ou albergues, que darían un pulo importante ó concello no ámbito laboral e turístico; senón tamén poderían ser convertidas en centros culturais, dotacionais ou municipais que darían servizo social para todos os veciños e veciñas do Irixo.

Xa que logo, poderían ser puntos de ocio e reunión dos veciños de cada unha das parroquias. É, ademais, unha obriga moral non deixar que se perda o patrimonio deste concello, senón arranxalo, conservalo e destinalo para uso e desfrute dos veciños ou dotar, nesas instalacións, outros servizos a este concello, porque non esquezamos que o patrimonio do concello é dos veciños e veciñas de todas as parroquias. Debido ao seu estado de deterioro á inversión inicial non debería ser moi elevada e perfectamente asumible por este concello, sempre e cando se axuste o seu presuposto, dotando unha partida orzamentaria, ou chegado o caso, unha modificación de crédito para acometer a compra despois dunha negociación coas autoridades eclesiásticas.

A rehabilitación de todas estas propiedades, que se iría prolongando no tempo, podería contar con diversas subvencións de distintas administracións e mesmo poderían dar lugar á creación dun obradoiro de emprego, xerado polo propio concello ou en colaboración con outros concellos veciños, o que xeraría traballo e riqueza no concello.

Os socialistas, queren destacar que a negociación para a adquisición destas casas reitorais coas autoridades eclesiásticas, debería incluír espazos ou metros de terreos da Igrexa que sexan necesarios para mellorar as comunicacións ou as infraestruturas do concello. Sirva como exemplo, que coa cesión duns dous ou tres metros na fachada do destro da parroquia do Campo se podería acometer o ancheamento e a urbanización do entorno con beirarrúas, que mellorarían considerablemente o entorno e garantirían a seguridade dos peóns que actualmente circulan pola estrada para desprazarse á igrexa; ao non dispoñer, no entorno da parroquia, de accesos axeitados.

O Grupo Municipal Socialista do Concello do Irixo, presentou, hai semanas, para a súa consideración e dada a importancia da conservación e posta en valor deste patrimonio existente no concello, que ademais serviría conxuntamente con outras accións para dinamizar o turismo e a economía do concello, unha moción instado ó Pleno municipal á adopción do seguinte ACORDO: “Que o Concello do Irixo negocie coas autoridades eclesiásticas, sexa o Bispado ou quen ostente a representatividade deste para tales cuestións, a adquisición na fórmula máis vantaxosa, preferiblemente a compra, das casas reitorais existentes no Concello, deshabitadas e en estado de abandono para rehabilitalas coa solicitude das axudas das distintas administracións autonómicas, estatais ou europeas, aproveitando a rehabilitación das mesmas para a creación dun Obradoiro que xere emprego e dinamice a economía do municipio e finalmente destinalas a vivendas de turismo rural, albergues, centros culturais, dotacionais ou municipais, etc. para todos os veciños e veciñas de O Irixo.”

Manuel Rodríguez, voceiro do PSdeG-PSOE de Leiro, lamenta que o alcalde insista en cuestionar a súa lexitimidade como concelleiro polo feito de non residir no municipio, cando a súa elección como concelleiro cumpre estritamente coa normativa electoral, que permite presentar candidatura noutro municipio sempre que se cumpran os requisitos legais, como é o seu caso.

“A miña responsabilidade coas veciñas e veciños de Leiro non depende do lugar onde estea censado, senón do traballo que desenvolvemos cada día tanto o meu compañeiro Pedro Jose como eu mesmo, do control e fiscalización constante que fagemos do goberno municipal e das nosas propostas que presentamos en beneficio do noso concello e dos nos@s veciñ@s,” sinala Rodríguez.

O voceiro socialista subliña ademais a contradición do alcalde, que mantén no seu grupo de goberno dúas persoas censadas en Leiro pero con residencia habitual fóra do municipio —un en Ourense e outra concelleira en Celanova—, sendo unha delas ademais beneficiaria dun salario público a tempo parcial por exercer responsabilidades de goberno.

“Se aplicamos o criterio do señor alcalde, entón deberiamos dubidar tamén da súa vinculación con Leiro? Ou só vale para intentar desacreditar á oposición?”, pregunta Rodríguez.

Desde o Grupo Municipal Socialista esíxese respecto institucional, coherencia política e o fin dunha actitude claramente hipócrita, que só pretende desviar o debate das cuestións importantes do pleno e do dia a dia cara a ataques persoais que non achegan nada aos intereses da veciñanza.

“O PSdeG seguirá traballando para defender os dereitos da veciñanza e exercer unha oposición útil, firme e construtiva, a pesar das provocacións dun alcalde máis preocupado por desacreditar ca por gobernar,” conclúe o comunicado.

Na Tertulia deste venres 10 de maio participan Sebas Lamazares, Fátima Gómez, Manuel Nogueira e José Antonio Barge, xunto a Xan Pinal.

Como cada venres en COPE O Carballiño neste repaso comentado á actualidade informativa da semana, sempre en clave local e comarcal.

Escóitaa aquí:

O alcalde de Maside, José Manuel Iglesias, explicou en COPE O Carballño os motivos que levaron ao concello a  recomendar á veciñanza que se abstivese de consumir auga procedente da rede municipal de abastecemento.

O problema estivo no apagón eléctrico da pasada semana, o que motivou o estancamento da auga no principal depósito distribuidor do Outeiro Grande, e provocou que se alteráse un dos valores sanitarios. Un problema, dixo o alcalde, que xa está superado.

Ademáis, o rexedor municipal tamén contestou a varias preguntas da audiencia de COPE O Carballño, e valorou moi positivamente a entrevista do pasado venres co presidente da Xunta, Alfonso Rueda, na que ambos mandatarios acordaron reactivar o proxecto de erradicación do chabolismo na Fontela.
Escóitao aquí:

A conselleira de Política Social e Igualdade, Fabiola García, presentou esta mañá o programa de vacacións familiares nas Residencias de Tempo Libre (RTL) autonómicas que se desenvolverá entre os meses de xullo e outubro nas instalacións do Carballiño e Nigrán. O Diario Oficial de Galicia (DOG) publicará mañá esta convocatoria anual, á que as familias interesadas poderán presentar as súas solicitudes desde o día 8 ata o 21 de maio.

A conselleira detallou que neste 2025 ofértanse un total de 2.415 prazas, o que supón un total de 14.400 pernoitas nas residencias. Así o sinalou na súa visita á RTL do Carballiño na que estivo tamén acompañada do Director Xeral de Familia, Infancia e Dinamización Demográfica, Jacobo Rey, do Delegado da Xunta en Ourense, Manuel Pardo, do alcalde do Carballiño, Francisco Fumega, e do tenente de alcalde, José Castro.

En concreto, a residencia do Carballiño ofertará 1.215 prazas e contará con dez quendas entre o 24 de xuño e o 2 de outubro. Pola súa banda, a residencia de Patos, en Nigrán, ofrecerá 1.200 prazas. A conselleira lembrou que o Goberno galego ampliou en 2023 as quendas ata o mes de outubro para que as familias con fillos maiores ou sen fillos poidan desfrutar tamén destas residencias. Ademais, antes da pandemia as quedas eran de entre nove e dez noites, e agora son de seis, co cal se poden beneficiar máis familias.

Como cada ano, as familias numerosas, monoparentais, acolledoras e de vítimas de violencia de xénero, contarán con acceso prioritario en todas as quendas. As solicitudes deberán realizarse por sede electrónica da Xunta e as tarifas terán prezos asequibles para as familias.

Venres, 9 no Auditorio
ás 20.00 / 22.30 h VOS CINE – “LA RED FANTASMA”
(Cineclub O Carballiño)

Sábado, 10 no Auditorio ás 20.00 h
TEATRO (reaOU - Rede Provincial de Auditorios)
“ESCANDALO´S” de A.C. ESTETA-ESCOLA DE TEATRO DE TABOADELA
Público: apta para tódolos públicos
Entrada: de balde
SINOPSE
Comedia reivindicativa. Despois do funeral da súa nai Escarlata e todos os traballadores do Escándalo´s Club, un cabaret atípico, deberán facer fronte a unha gran débeda se queren salvar o negocio. Sen embargo Valentino intentará por todos os medios separalos para facerse co local onde o seu xefe quere montar unha nova Macro Discoteca. A través de números de maxia, clown, actuacións musicais e drag queens entraremos no Escándalo´s, un lugar que reivindica a liberdade sexual, os corpos non normativos e que rompe con todos os estereotipos da sociedade enviando unha clara mensaxe ao público: "A niña vida é a que eu elixo, a que eu decido para min". Unha verdadeira historia que nos educa sobre a diversidade.

https://www.youtube.com/watch?v=AlPz1JmgjB8

Domingo, 11 no Auditorio ás 19.30 h
CONCERTO CARMELA
Rede de dinamización lingüística
Carmela é un proxecto musical que basea o seu repertorio na música de tradición oral galega, a través do canto e a percusión de man como elementos definitorios. Iniciando o traballo dende informantes e arquivos musicais, o obxectivo do proxecto é trasladar aos palcos a esencia destas melodías acompañadas dunha visión propia e actual, empregando non só criterios estéticos, senón outros vinculados coa análise musical e de contexto da música coa que se traballa, un achegamento que suma a investigación etnomusicolóxica coa interpretación e arranxo musical. Carmela utiliza a tradición como un ente flexible e moldeable que se adapta ao contexto musical actual a través de sons que viaxan dende as percusións ata referencias electrónicas. Un proxecto diferente no seu discurso tanto musical coma extramusical que posiciona a tradición oral e a perspectiva de xénero no centro.
Carmela é a visión musical da tradición oral de Carme López, proxecto que nace no 2022 subíndose aos palcos con diferentes propostas escénicas, e editando en novembro de 2024 o seu primeiro álbum: Vinde todas (editado coa discográfica Microscopi). A presentación deste disco confórmase cun directo en formato trío.
Carme López voz e percusións
Camille Hedouin electrónica e voces
Sara Méndez saxofón
https://www.youtube.com/watch?v=xgCD-daHSWI
https://youtu.be/lvAAwhFo7Io

Luns, 12 no Auditorio Manuel Manuel
ás 18.00 h RECITAL FIN DE GRAO do CMUS

Martes, 13 no Auditorio
ás 10.30 h e ás 12.00 h CAXOTO - UNHA NOITE NO MUÍÑO... (Servizo de Normalización Lingüística)
Público: 3º e 4º de EP
Duración: 60 min.
Sinopse: Se unha tradición temos clara na nosa cultura é que non se remata ningún gran traballo sen celebralo por todo o alto. As vendimas, os fiandóns, a colleitas e sementes, a malla, ir ao muíño moer... eran traballos que conxugaban ao remate da xornada baile, música e festa rachada.
Neste espectáculo Caxoto fai un percorrido po esas tradicións cóntannos como se divertían as nosas avoas e avós e converte o escenario nun local de baile improvisado onde pasodobre, ... ao son dos nosos instrumentos: gaita, pandeireta, acordeón,... e quen sabe?... cun pouco de sorte incluso aprendamos a bailar unha sinxela muiñeira.

Venres, 16 (lugar e hora pendente de confirmar)
ACTUACIÓN DE PANDERETEIRAS – AS RISCADEIRAS DO CENTRO SOCIOCOMUNITARIO

Venres, 16 no Auditorio
ás 20.00 / 22.30 h VOS CINE – “PARTHENOPE”
(Cineclub O Carballiño)

Domingo, 18 no Auditorio ñas 18 h
TEATRO INFANTIL – COMEDIA (RGTA)
“Máis Saaabor!” de CULTURACTIVA
Público: infantil e familiar
Entrada: 3,50 €
Sinopse: Logo de 200 funcións con Saaabor! chega unha nova proposta cómica dirixida por Avelino González e protagonizada por Félix Rodríguez e Fran Rei sobre o mundo da gastronomía e a alimentación saudable. Máis Saaabor! mestura música en directo, maxia, humor, moito ritmo e participación do público. A nova cociña mundial abre o seu novo establecemento na vosa localidade e ides ter que probalo!
Un menú elaborado en directo coa participación do público digno dos maiores recoñecementos do mundo culinario.
https://www.youtube.com/watch?v=dKPtYXc-3xU

Luns, 19 no Auditorio ás 11.30 h
TEATRO (reaOU - Rede Povincial de Auditorios)
“MADE IN GALICIA” de SARABELA TEATRO
Público: 3º – 4º ESO e 1º BAC / Público en xeral
Entrada: de balde
Sinopse: Como quen se deixa roubar o seu tesouro máis prezado, a actitude das galegas e dos galegos respecto á súa lingua non “resistiría” ningunha análise. E será que o galego é a lingua máis difícil do mundo? E será de deberemos constituír unha oficina de palabras perdidas? Palabras perdidas, roubadas… Fronte ao “es que no me sale”, “es que no se me da” “MADE IN GALIZA” é un convite á República Independente da nosa lingua. Non imos perdela nin en soños!
A obra de Sende (Padrón, 1972) abre as portas ao humor reflexivo, á poética ao alcance de todo o mundo, a través dun texto que move e conmove. O teatro feito emoción, sentimento, plasticidade, e confronto. Cada historia é diferente e está protagonizada por personaxes retranqueiros, combativos, tenros, cómicos e poéticos. Aguerrida defensa da lingua galega.
https://www.youtube.com/watch?v=GzFZIrmYWQ4

21 e 22 desde o anfiteatro da Vera Cruz ás 11.00 h
ROTEIRO MANUEL MARÍA – A.C. AVANTAR

Venres, 23 no Auditorio ás 21.00 h
MONÓLOGO de TOURIÑÁN – AQUÍ TOU! (M2 Producións)
https://vimeo.com/802981921

Sábado, 24 na tenda Ozoco GZ
FOLIADA DE AVANTAR
ás 18.30 h: presentación libro: Cantareiras de Icía Varela e Xosé Manuel Varela e obradoiro de pandeireta
ás 20.30 h: foliada

Sábado, 24 no Auditorio ás 18.30 h
MAXIA – SHADO CLEPTÓMAGO (Pares o Nones)

https://www.youtube.com/watch?v=FnLGr2hOh_8

Domingo, 25
de 10.00 h a 14.00 h
PON UNHA FOTO NA RÚA. LEMBRANZA DOS DECORADOS DO FOTÓGRAFO GABRIEL ALONOS “O POTIÑOS”
(A. C. O Potiños)

Domingo, 25 no Auditorio
ás 19.00 h CINE filmoteca – “PREFIRO CONDENARME”
(Cineclub O Carballiño)

Martes, 27 no Auditorio
a partir das 10.30 h MUSILANDIA. CMUS

Mércores, 28 no Auditorio a partir das 11.30 h
ESPECTÁCULO DAS CANTAREIRAS: “AXÚDAME A CANTAR”
LETRAS GALEGAS 2025. 75 ANIVERSARIO ED. GALAXIA
Duración: 50 minutos
Sinopse: Felisa Segade e Montse Rivera (fundadoras de Leilía, primeiro grupo que dá protagonismo á voz e á pandeireta nun escenario) afondarán neste espectáculo de canto, enfocado á campaña escolar, palabra e toque, no porqué destas cantigas, a súa creación, os momentos en que se cantaban, o papel que xogaban no día a día das nosas antepasadas.
Axudádeme a cantar é un encontro con xente moza que ten como obxectivo fundamental servir de ponte entre antano e hogano, poñendo en valor un patrimonio inmaterial que é parte da nosa historia e que debemos protexer e evitar que esmoreza, que caia no esquecemento.
En 2025 o Día das Letras Galegas está dedicado ao Cancioneiro popular galego e ás mulleres que crearon cantigas que se transmitiron de nais a fillas.

30 e 31 no Auditorio – consultar programa
II FESTIVAL DE PERCUSIÓN – CARBALLIÑO SOA
Entrada: de balde

Outras actividades

- MURAL CONMEMORATIVO “AS CANTAREIRAS E A POESÍA GALEGA ORAL” – LETRAS GALEGAS 2025

- EXPOSICIÓNS FOTOGRÁFICAS – A. F “O POTIÑOS”
POTIEXPO2025 – Casa do Concello
MIRADAS DE E. PARDO BAZAN - Casino
SOMBRAS – Casa Ramón (R/ Principal)
O RIO ARENTEIRO – Asador Veracruz
PREMIOS CONCURSO 2024 – Cafetería Plaza
INSPIRACIONS – Galería Ango
POTIEXPO23 – Manxares (R/ Calvo Sotelo)
OSEIRA – Balneario do Carballiño
FOTOS XOCIVIGA – Cafetería Amelie (Praza de San Ramón)

O presidente da Xunta de Galicia e o alcalde do concello de Maside reúnense para impulsar o desenvolvemento de dous proxectos no municipio masidao

O presidente da Xunta de Galicia, Alfonso Rueda, e o alcalde do concello de Maside, José Manuel Iglesias, veñen de manter esta mañá unha reunión de traballo en San Caetano na que abordaron temas moi importantes e de interese para o concello masidao en materia de erradicación do chabolismo e accesibilidade e dotacións educativas.

Por una banda, a posibilidade de estudiar unha serie de actuacións encamiñadas á erradicación do chabolismo no lugar da Fontela entre as que se contemplaría a limpeza das marxes das estradas N‐541 e OU‐504, a demolición das chabolas e o traslado da poboación residente a unhas novas vivendas localizadas en terreos propiedade da Xunta, localizados ao sur oeste do actual asentamento e para os que que se conta cun plan parcial aprobado no ano 2011 que contempla un ámbito cunha extensión 2,76 hectáreas.

Outras actuacións incluídas serían a adecuación, clausura e selado do vertedoiro de RSU ao carón do asentamento, a limpeza e a recuperación das marxes do regato do Varón, cun nivel de degradación ecolóxica do medio moi elevado e cun nivel de salubridade moi deficiente, localizado entre a antiga estrada a Ourense (que discorre polo centro do poboado) e a marxe esquerda da N‐541.

Por outra banda, no encontro tamén tiveron ocasión de analizar outras necesidades deste concello como a construción dun novo aparcadoiro para o profesorado e o alumnado do CPI Terras de Maside que contaría cun novo acceso, una nova vía dende a avenida do Grupo Escolar e a rúa Outeiro Grande. A inversión nunha primeira fase ascendería a 350.000 euros para os traballos de urbanización, dun total de 900.000 euros que precisará finalmente esta actuación.