A Xunta de Galicia vén de recuperar nos depósitos xudiciais do Carballiño documentación dun xuízo especial de foros de 1947, con arquivos do século XV ao XVIII. O documento foi atopado durante o proceso de identificación da documentación anterior a 1946, considerada de interese patrimonial e que por tanto debe transferirse ao Arquivo Histórico Provincial a fin de conservala e poñela en valor, permitindo a súa divulgación.

O expediente forma parte do fondo do Tribunal Especial de Foros e atopábase custodiado nos depósitos do actual xulgado de 1ª instancia e instrución nº 1 do Carballiño. En concreto, trátase dunha reclamación de renda foral dirixida a este Tribunal, na que se inclúe un testamento de doazón da terra denominada Chao de Castela, lugar de Sobreira Mayor, feligresía de San Juan de Piñeiro, xurisdición de Maside, ao convento de Santo Domingo de Ribadavia, con data de 1427. Xúntase tamén escritura de propiedade de 1601 e Real Provisión de 1787 a instancia do Prior do Convento para facer prorrateo do foro do lugar de Sobreira Mayor.

O sistema agrario galego estivo presidido historicamente polo réxime foral. O foro é un contrato agrario de orixe medieval e fórmula dominante da cesión da propiedade en Galicia dende o século XIII ata principios do século XX. A súa aparición e consolidación vincúlase ao gran protagonismo que na sociedade medieval galaica alcanzaron as institucións eclesiásticas, especialmente monásticas.

A existencia do foro supoñía unha pluralidade de dominios sobre a mesma terra. Participan nel catro axentes sociais: nobreza, clero, fidalguía intermedia (titular de foros e subforos dende o século XVI) e familias campesiñas. Así as relacións sociais de produción e distribución estarán condicionadas polo mesmo. No século XIX afírmase que ao redor dun 75 por cento do territorio galego está suxeito ao réxime foral.

A desaparición do foro non terá lugar ata ben entrado o século XX, despois dun lento proceso de redención mediante acordos particulares iniciados na década de 1910. Será o decreto-lei de 1926 o que o acabará de regular e creará os tribunais de foros como xurisdición especial para entender na materia, mais o seu fin legal fixarase en 1973, segundo a Compilación de Dereito Foral de Galicia.

Trátase por tanto de documentación de gran valor histórico, non só pola singular importancia da figura dos foros en Galicia e a súa pegada na sociedade galega actual, se non tamén pola condición de fonte primaria para o estudo da propiedade da terra e das relacións sociais e produtivas durante o antigo réxime.

COPE O Carballiño emite o programa especial de noiteboa este sábado dia 24 de Decembro de 13 a 14:30 horas.

O programa poderá sintonizarse en directo a través da radio convencial -no 91.9 da Frecuencia Modulada- e tamén na emisión global, en calquera lugar do mundo a través desta mesma Páxina WEB pulsando "Radio en directo".

No transcurso da emisión, escoitaránse as mensaxes de nadal dos alcaldes dos concellos de Avión, O Carballiño, Boborás, San Cristovo de Cea, Leiro, San Amaro, Cenlle e Carballedo.

Na víspera de Noiteboa, O Carballiño ofrecerá dúas actividades de gran interese neste Nadal Cultural. Trátase da obra teatral Eroski Paraíso, da compañía Chévere, coa actuación estelar do actor Miguel de Lira, e do concerto de música latina e electrónica que ofrecerán, entre outros, Dasoul e Danny Romero.

O concerto que terá lugar na discoteca Isis Pharia este venres, 23 de decembro, a partir das 22,30 h., traerá ata O Carballiño a centenares de persoas que xa adquiriron as súas entradas para asistir a este evento musical que se prolongará ata as 6,30 h. da mañá do sábado. Na súa maioría serán mozos e mozas da capital da provincia, pero tamén doutras vilas e incluso doutras provincias.

Para facilitar o traslado ata a discoteca, sen necesidade de usar vehículo propio, hai un servizo de autobús dende Ourense, Ribadavia e O Carballiño. Tamén se habilitará unha zona de aparcamento de vehículos na Avenida do Arenteiro, accedendo á discoteca a través dunha das pasarelas do río.
A organización espera encher a práctica totalidade do aforo, que é de 1.800 persoas.

Ademáis de Dasoul e Danny Romero, que son a atracción máis destacada, o espectáculo contará cos mellores DJ de Galicia, da provincia e do Carballiño, como son Groove Amigos, The Prieto Brothers e Stewe Gómez. De aí que o evento terá unha duración de sete horas.

MIGUEL DE LIRA
Tamén o venres, pero ás 9 da noite, a compañía de teatro Chévere representará no auditorio municipal a comedia Eroski Paraíso. No elenco figuran Miguel de Lira, Cristina Iglesias, Patricia de Lorenzo, Fidel Vázquez e Luís Martínez.

HINCHABLES PARA OS NENOS
O Centro Comercial Aberto ten previstas actividades de animación para este venres dia 23 de Decembro, instalaránse hinchables na rúa Curros Enríquez e na rúa do Paseo.

PAPÁ NOEL
A súa visita a O Carballiño será na tarde do 24 de Decembro, Papá Noel estará dende as seis da tarde na Praza Maior do Carballiño.

MONÓLOGO DE TOURIÑÁN
Por outra parte, o monólogo do humorista galego Touriñán, que terá lugar o sábado 14 de xaneiro, ás 21,00 h., colgou o cartel de “esgotadas as entradas”. A compañía promotora “Moitamerda Producións” xestiona neste intre un segundo pase para as 7 da tarde dese mesmo día. Esta posibilidade será anunciada nestes próximos días.

A segunda tempada do ciclo de monólogos “Carballiño Comedy2” está a suscitar un gran éxito. Así, no primeiro monólogo de Enrique San Fracisco, o 10 de decembro, esgotáronse as entradas e ainda quedou xente fóra do auditorio. E para este segundo monólogo, tamén se esgotaron as entradas.
Ambos eventos forman parte da programación do Nadal Cultural, coa oferta de concertos, monólogos, cine e teatro infantil, teatro e outras actividades dirixidas aos nenos, á mocidade e aos maiores para entreter e animar este tempo de Nadal.

O concello edita un novo plano-guía do Carballiño e comarca, que contén unha ampla información turística e de servizos da vila e dos arredores.

Trátase dun folleto desplegable, que permite gardalo nun bolsiño pero que aberto ofrece uns planos e mapas o suficientemente grandes como para que se vexa ben a información que ofrecen.

Este plano-guía foi presentado a mediodía polos concelleiros de Turismo e Cultura, Xosé Manuel Dacal e Diego Fernández, respectivamente. Dacal dixo que se trataba dunha verdadeira necesidade, xa que o anterior era vello e contiña erros, e este está totalmente actualizado cos nomes das rúas novas, así como o resto dos lugares de interese.

O novo plano-guía leva por una cara o plano do casco urbano do Carballiño, destacando a zona centro e o barrio histórico de Flores, e o conxunto que conforman o parque, a piscifactoría, a fábrica do papel, os muíños e o camping.

E pola outra cara, un mapa da comarca con toda a sinalización histórica, monumental, termal, paisaxística e de interese natural. A portada e a contraportada, co plano plegado, as ocupan as imaxes do templo da Veracruz e da Festa do Pulpo, “os dous referentes turísticos do Carballiño”, según dixo Manuel Dacal.

Tamén figura o código QR que vai permitir acceder á páxina web do concello dende calquera teléfono móbil para ampliar a información sobre O Carballiño. Unha novidade importante con respecto á anterior guía é a inclusión das dúas rutas de sendeirismo do Carballiño: o Camiño do Arenteiro, que vai dende os muíños ata Pazos de Arenteiro, e o Camiño dos Arrieiros.  Esta referencia inclúe os planos das rutas coas distancias, cotas, e outros datos.

O concelleiro de Cultura apuntou que este novo plano-guía era un elemento máis para promover o turismo e facer máis atractivo O Carballiño, e que ía a ser un bo instrumento de información para os milleiros de visitantes que acuden cada ano á vila e que neste ano que remata foi especialmente de gran afluencia.

O concello editará 10.000 planos-guía, que se distribuirán na Oficina de Turismo da Alameda e no concello.

Os portavoces municipais confían en que o novo plan de transporte da Xunta dea resposta ás necesidades do Carballiño e da comarca nesta materia. Así o manifestaron hoxe o alcalde, Francisco Fumega; o portavoz do PP, Argimiro Marnotes; o portavoz do BNG, Francisco Ferreiro, e o portavoz de Alternativa Veciñal, Bernardo García, durante unha rolda de prensa ofrecida no concello para dar conta do resultado da reunión que mantiveron a semana pasada coa conselleira de Infraestruturas e Vivenda, Ethel Vázquez, para analizar a situación do transporte público comarcal.

Francisco Fumega agradeceu a dispoñibilidade dos grupos municipais e as súas aportacións para a reunión, e aclarou que o obxectivo era integrar a comarca coa capitalidade, e esta con Ourense e, a ser posible, con Santiago. “Temos por diante unha serie de deberes que facer para o momento en que rematen as actuais concesións do transporte en Galicia, previtas para o próximo verán, e poder integrar ao Carballiño no novo plan; por iso imos a colaborar estreitamente coa consellería de Infraestruturas e Vivenda”, dixo o alcalde.

Argimiro Marnotes, pola súa parte, resaltou a satisfacción xeralizada polo resultado da reunión, en canto que a Xunta xa coñece a problemática do Carballiño en materia de transporte público. O portavoz do PP resaltou non só o interese sobre o transporte por estrada, senón tamén por incluir a ADIF, coa posibilidade dun uso intermodal da estación do ferrocarril. Tamén se referiu ao plan de transporte da comarca co Carballiño e do Carballiño con Ourense e incluso con Pontevedra e Santiago. “É o momento de que O Carballiño despegue”, dixo, “e para isto ábrese a posibilidade de poder elixir as paradas en Ourense (estación, Campus Universitario e residencia sanitaria).

Fracisco Ferreiro destacou o feito de que os portavoces participasen nesta iniciativa, que é o camiño a seguir, o mesmo que a colaboración institucional. Pese ás discrepancias lexítimas que poida haber por parte de cada grupo, o portavoz do BNG agradeceu a boa receptividade da conselleira e a posibilidade de que se poidan realizar obras de infraestrutura. “Se temos unhas boas comunicacións será moi positivo para a comarca, sobre todo, para os servizos”, dixo. Bernardo García comezou amosando a súa esperanza de que no 2017 poida producirse un cambio neste sentido e que as promesas da conselleira poidan cumplirse, co obxectivo de que os veciños e veciñas teñan os medios de transporte que necesitan.

Finalmente, o portavoz de Alternativa Veciñal destacou a posibilidade de poder liberar algúns edificios públicos para outros cometidos.

Nesta reunión coa conselleira, tampouco nesta comparecencia dos portavoces municipais, participou o concelleiro non adscripto Marco Antonio Reboredo. En manifestacións nesta emisora de radio, Reboredo mostrouse escéptico cos posibles resultados desta reunión coa conselleira e avanzou que presentará ao pleno da corporación unha proposta con varias iniciativas para mellorar as prestacións do transporte público no Carballiño.

Entre esas propostas do concelleiro non adscripto están a creación dunha asociación de usuarios do transporte público ou reactivar a plataforma cidadán para demandar do ADIF novos servizos ferroviarios na estación do Carballiño.