O Concello de Carballedo está situado entre a serra do Faro e o encoro dos Peares, entre a montaña e a Ribeira Sacra, no suroeste da provincia de Lugo, e ten a súa capitalidade municipal na Barrela.

Mantén unha gran interrelación económica e social coa comarca do Carballiño, trátase dun municipio no que se sitúa un dos primeiros testemuños  do cristianismo en Galicia, xa que nunha pequena igrexa na parroquia de Temes  foi localizado un sarcófago tardorromano  datado no século IV.

As pegadas da idade media tamén deixaron a súa impronta, por exemplo, na igrexas románicas de San Estevo de Chouzán e San Xoán da Cova. Ademáis, Carballedo destaca pola súa gran riqueza natural e paisaxística.

Escoita aquí o programa especial de verán de COPE O Carballiño dedicado ao concello de Carballedo:

O Concello do Carballiño participa este sábado na XVII Festa da Palabra da Insua dos Poetas, que nesta edición rende homenaxe ao legado cultural, político e literario de Alfonso R. Castelao (1886-1950), no 75 aniversario do seu pasamento.

O evento, impulsado pola Fundación Insua dos Poetas, converte cada verán A Esgueva (Madarnás) na capital da exaltación da cultura e lingua galegas.

“A xornada conta con moitas actividades, incluíndo a entrega dos galardóns que entregamos cada ano”, apuntou esta mañá Luis González Tosar, presidente da Fundación Insua dos Poetas, na presentación da Festa da Palabra no salón de plenos do Carballiño.

José Castro, alcalde en funcións, e Diego Fernández, concelleiro de Cultura e representante do Concello na Fundación, puxeron en valor a importancia da Festa da Palabra, así como da propia Insua dos Poetas, na conservación e divulgación da cultura galega. Nesa liña, convidaron á poboación a participar na xornada para coñecer o parque escultórico máis especial de toda Galicia.

A XVII Festa da Palabra arranca ás 11,30 horas, contará coas actuacións dos gaiteiros da Coral De Ruada e do Grupo Tres Pesos e finalizará cun xantar popular.

A porta de Castelao

Como cada ano, no transcurso da celebración descubrirase a nova instalación escultórica da Insua, neste caso realizada polo escultor ourensán Antón Pulido en homenaxe a Castelao. “Eu creo que esta peza vai ser moi significativa e distinta, non é que Castelao non teña imaxes icónicas ao longo de Galicia e Arxentina, pero son representacións realistas a maior parte dela, e o esforzo e o traballo de Antón Pulido deron como resultado outro tipo de imaxe”, explicou González Tosar.

O propio autor deu conta do proceso creativo, no que traballou conxuntamente coa Fundación Insua dos Poetas para lograr esa representación especial da figura do escritor e político galego. “Para nós, este monumento é unha metáfora da busca da identidade, da cultura ou da memoria de Galicia coa figura de Castelao como guía ou como a personificación desa meta. É unha invitación a un encontro significativo cunha parte fundamental do ser galego”, detallou Pulido.

O sábado realizarase o desvelamento da escultura por parte de autoridades políticas, dos membros da Fundación da Insua dos Poetas e do propio Pulido.

Sete galardóns

Luis González Tosar adiantou esta mañá os nomes dos sete galardoados na XVII Festa da Palabra, quenes recibirán unha escultura honorífica realizada polo escultor ourensán Acisclo Manzano. O novelista César Lorenzo recibirá o premio literario; a xornalista María Xosé Porteiro o premio lingua galega nos medios de comunicación; a Editorial Galaxia o galardón á defensa e impulso da cultura propia; o Cineclube Padre Feijóo recibirá o premio ao audiovisual en galego; a Irmandade da Sanidade Galega recollerá o galardón como colectivo destacado polo esforzo de galeguización; o CEIP Curros Enríquez de Celanova recibirá o premio protección da natureza, e Ramón Aguiño recollerá o galardón á cultura na emigración.

“Castelao escritor”

Os asistentes á XVII Festa da Palabra tamén poderán adquirir o libro “Castelao escritor”, recentemente publicado pola Editorial Galaxia con textos de Eduardo Blanco Amor editados por Luis González Tosar e Alexandre G. Corbillón. Trátase dun volume que recolle ensaios e análises que exploran a obra de Castelao e o seu papel como defensor do Estatuto de Autonomía de Galicia, como caricaturista crítico ou como autor de textos sobre a emigración e o exilio.

A deste ano 2025 é a terceira entrega desta publicación, detrás da mesma e como coordenador está o profesor e veciño de Feás, José Ramón Cerdeira.

Escoita aquí a súa entrevista en COPE O Carballiño:

Unha vez aprobado o orzamento municipal ordinario para este ano 2025, a alcaldesa do Irixo deu a coñecer en COPE O Carballiño as actuacións previstas para acometer nos próximos meses.

Escoita aquí a entrevista a alcaldesa Rosa Maria Dalama:

O Concello do Carballiño vén de instalar unha nova escultura que rende homenaxe á figura dos arrieiros, tan vencellada á historia e identidade da vila. A obra, encargada ao artista local Eladino Cabanelas, foi colocada xusto ao carón da Casa Consistorial e representa un tributo visual e simbólico a un oficio clave no desenvolvemento económico e cultural do Carballiño.

A escultura, elaborada en aceiro corten —un material que destaca pola súa oxidación natural co paso do tempo—, mostra actualmente un perfecto ton marrón que evolucionará esteticamente coa acción dos elementos. A escena representada conta cun arrieiro e dúas mulas, e está organizada en dous niveis: no inferior, o arrieiro guía a primeira mula, mentres que no superior aparece a segunda mula, atada á anterior, creando unha sensación de movemento ascendente cara ao edificio do Concello.

Este deseño evoca unha imaxe tradicional que forma parte da memoria popular do Carballiño, cando os arrieiros se detiñan a dar de beber aos animais na fonte situada na praza, antes de continuar camiño. A localización da escultura, subindo cara ao consistorio, simboliza ese traxecto histórico.

A peza inclúe, ademais, dous elementos gravados de gran valor simbólico: nunha das mulas pode lerse o ano de inauguración, 2025, e na outra figura un alalá que canta aos produtos tradicionais da vila e da comarca, facendo tamén referencia ao emblemático Pan de Cea.

Con esta obra, o Concello do Carballiño amosa unha vez máis o seu compromiso coa recuperación e posta en valor da historia local, promovendo a cultura como ferramenta de identidade e cohesión social.

O conselleiro de Emprego, Comercio e Emigración, José González, participou este domingo na inauguración da Feira Sectorial do Cooperativismo, unha iniciativa organizada polo Concello de Boborás en colaboración co de San Xoán de Río, no marco das actividades da Rede Eusumo. No acto estivo tamén presente a alcaldesa de Boborás, Ana Patricia Torres.

Durante a súa intervención, o conselleiro destacou que esta celebración, que coincide coa VI Feira de Feás, constitúe un claro exemplo de como a cooperación entre administracións e entidades locais pode dar lugar a proxectos transformadores, capaces de fomentar o emprendemento colectivo e o arraigamento no rural a través da economía social. Subliñou, ademais, que este evento representa unha oportunidade para que as entidades participantes dean a coñecer os seus produtos, servizos e proxectos, contribuíndo á visibilización do modelo cooperativo.

Neste contexto, puxo en valor o papel da Rede Eusumo, impulsada pola Xunta de Galicia no marco da Estratexia Galega de Economía Social Horizonte 2027, e que xa integra máis de cen entidades adheridas, entre elas os propios concellos de Boborás e San Xoán do Río. En 2025, a Administración autonómica destina preto de 700.000 euros ao impulso da economía social mediante accións de divulgación como esta feira, así como iniciativas de formación e asesoramento a persoas emprendedoras, canalizadas a través desta rede.

Así mesmo, o conselleiro fixo fincapé na relevancia do cooperativismo como peza clave do tecido socioeconómico galego, tanto polo seu impacto económico como polo seu valor social. En 2024, este modelo empresarial acadou unha facturación superior aos 3.500 millóns de euros, representando o 5,1 % do PIB da comunidade, e xerando emprego para máis de 78.000 persoas, entre socias e traballadoras por conta allea.

González lembrou tamén que o apoio ao cooperativismo complétase co labor da Rede de Polos de Emprendemento da Xunta, con oficinas como a do Carballiño —referente para esta zona—, que ofrece acompañamento e asesoramento personalizado a aquelas persoas que desexan emprender no seu propio territorio coa posibilidade de apostar por modelos sostibles da economía social.

O PSdeG-PSOE de Leiro informa que a Valedora do Pobo vén de responder ao escrito presentado polo grupo municipal socialista, dándolle a razón na súa reclamación de acceso á documentación. As e os socialistas presentaron o pasado 13 de xuño un escrito de queixa por mor da “demora, opacidade e dificultades” postas polo alcalde do municipio, Francisco José Fernández, a hora de facilitar o acceso a expedientes, datos e información solicitados para a fiscalización da súa xestión.

Dende o grupo municipal socialista explican que “non é a primeira vez que nos vemos obrigados a recorrer a Valedora do Pobo ante o bloqueo e as limitacións que o rexedor impón á hora de que accedamos á documentación municipal”. No seu escrito, a Valedora do Pobo considera que o dereito de acceso á información dos concelleiros “é parte esencial do dereito fundamental de participación política, e que o concello de Leiro debe facilitar os accesos a información de forma máis ampla, permitindo o acceso electrónico aos expedientes e non limitándoo unicamente a un día e hora presencial”.

O concelleiro socialista, Manuel Rodríguez Vázquez, lembra que a implantación da administración electrónica “permite que os expedientes se consulten de forma telemática en calquera momento, sen xerar cargas innecesarias, nin escusas para bloquear o control democrático, como se viña producindo ata agora coa limitación de horarios e a falta de notificacións electrónicas”. O pronunciamento recoñece que os concelleiros teñen dereito a un acceso áxil e efectivo á documentación municipal e así exercer a súa función de control e fiscalización, garantindo o principio de transparencia e bo goberno.

“Esta resolución da Valedora do Pobo é unha vitoria de toda a veciñanza de Leiro que quere un concello transparente e accesible”, destaca Manuel Rodríguez. Neste senso tamén subliña que “non pedimos privilexios, pedimos poder exercer os dereitos dos que dispomos para fiscalizar a acción do goberno municipal e garantir o bo uso dos recursos públicos”.

Dende o PSdeG-PSOE de Leiro instan ao alcalde a que acepte de “inmediato” esta suxestión da Valedora do Pobo e implante de forma “efectiva” o acceso electrónico á documentación municipal, poñendo fin ás trabas da labor democrática de control da oposición.

O barrio de Flores volverá converterse este verán nun espazo de encontro arredor do mellor cine galego e internacional grazas á celebración dunha nova edición de “Flores de Cine”, un ciclo que conta unha vez máis coa colaboración da Filmoteca de Galicia e co apoio do Concello do Carballiño.

Durante tres noites consecutivas —os días 15, 16 e 17 de xullo, ás 22:30 horas— a veciñanza poderá gozar de cine ao aire libre e de balde, ao carón da Bodega do barrio de Flores, nunha cita xa consolidada na axenda cultural do verán carballiñés.

A programación deste ano arrinca o martes 15 coa proxección de “Tralas luces”, de Sandra Sánchez, unha das películas máis recoñecidas e queridas do cinema galego. O filme mergúllase na vida de Lourdes, unha muller que percorre Galicia de feira en feira co seu negocio de coches de choque, ofrecendo unha ollada íntima e elegante sobre o oficio e a vida itinerante.

O mércores 16 será a quenda de “Rock Bottom”, cinta de animación inspirada na figura do músico británico Robert Wyatt, fundador da banda Soft Machine. O filme, nominado aos Premios Goya, destaca pola súa coidada estética e polo seu profundo amor pola música.

Por último, o xoves 17, pechará o ciclo a proxección de “La marsellesa de los borrachos”, de Pablo Gil, unha obra estreada en 2024 que recupera a historia dunha viaxe de antropólogos italianos en 1961 para recompilar cancións populares antifranquistas. A través dos testemuños e materiais sonoros daquel tempo, reconstrúese unha memoria colectiva valiosa e necesaria.

Dende o Concello do Carballiño invitan a toda a veciñanza a participar desta experiencia cultural única, que combina cine de calidade, espazo público e memoria compartida.
A entrada é libre ata completar aforo.