O Voceiro do Grupo Municipal Socialista do Concello do Irixo, Iago Fariñas Valiña, presentou as pasadas semanas unha moción para ser debatida no pleno instando ao Concello Á ADQUISICIÓN PARA A SÚA CONSERVACIÓN E POSTA EN VALOR DAS CASAS REITORAIS ABANDONADAS NO CONCELLO DO IRIXO.

O concello do Irixo, do que forman parte doce parroquias, ten a meirande parte das súas casas reitorais en auténtica ruína como a de San Cosme ou a de Reádegos , Froufe ou Espiñeira; ou en semi-ruína, como a de Dadín, Cangues ou Corneda, esta última dun gran valor artístico e arquitectónico e en continua espoliación. Xa no ano 2002 o concello anunciou publicamente a adquisición da casa reitoral de San Cosme para turismo Rural e así fora reflectido nos medios de comunicación, pero pasados, máis, de 14 anos nada se sabe da compra de ningunha destas casas reitorais que forman parte do noso rico patrimonio, aínda que non sexan propiedade deste Concello.

O Grupo Municipal Socialista, indica que estas accións se poden realizar sen prexuízo de incluír outras casas reitorais, edificacións ou terreos que puideran quedar en desuso como a do Campo, ou en estado de abandono progresivo, pero actualmente de forma mais urxente centrándose claramente na Parroquia de Cangues (Santo Estevo), Parroquia de A Cidá (Santa Mariña), Parroquia de Corneda (Santiago), Parroquia de Dadín (San Pedro), Parroquia de Espiñeira (San Pedro), Parroquia de Froufe (San Xoan), Parroquia de Reádegos (Santa Baia) e Parroquia de San Cosmede de Cusanca (San Cosmede) As casas reitorais do Concello do Irixo, conforman, en gran parte, un conxunto artístico e arquitectónico que merece, sen lugar a dúbidas, a pena ser conservado e posto en valor e uso con múltiples posibilidades.

Debido ao estado destas propiedades, e a que a Igrexa hai xa uns anos que decidiu vender algunhas propiedades en desuso e especialmente as que están en estado ruinoso ou practicamente, como é o caso das anteriores sinaladas, sería moi asumible negociar coas autoridades eclesiásticas para que o Concello do Irixo adquirise a titularidade de todas estas antigas casas reitorais para recuperalas e poñelas en valor. Todas estas casas, algunhas situadas estratexicamente e outras con enormes posibilidades segundo o caso, poderían, despois dun laborioso proceso de restauración, non so albergar espléndidas vivendas de turismo rural ou albergues, que darían un pulo importante ó concello no ámbito laboral e turístico; senón tamén poderían ser convertidas en centros culturais, dotacionais ou municipais que darían servizo social para todos os veciños e veciñas do Irixo.

Xa que logo, poderían ser puntos de ocio e reunión dos veciños de cada unha das parroquias. É, ademais, unha obriga moral non deixar que se perda o patrimonio deste concello, senón arranxalo, conservalo e destinalo para uso e desfrute dos veciños ou dotar, nesas instalacións, outros servizos a este concello, porque non esquezamos que o patrimonio do concello é dos veciños e veciñas de todas as parroquias. Debido ao seu estado de deterioro á inversión inicial non debería ser moi elevada e perfectamente asumible por este concello, sempre e cando se axuste o seu presuposto, dotando unha partida orzamentaria, ou chegado o caso, unha modificación de crédito para acometer a compra despois dunha negociación coas autoridades eclesiásticas.

A rehabilitación de todas estas propiedades, que se iría prolongando no tempo, podería contar con diversas subvencións de distintas administracións e mesmo poderían dar lugar á creación dun obradoiro de emprego, xerado polo propio concello ou en colaboración con outros concellos veciños, o que xeraría traballo e riqueza no concello.

Os socialistas, queren destacar que a negociación para a adquisición destas casas reitorais coas autoridades eclesiásticas, debería incluír espazos ou metros de terreos da Igrexa que sexan necesarios para mellorar as comunicacións ou as infraestruturas do concello. Sirva como exemplo, que coa cesión duns dous ou tres metros na fachada do destro da parroquia do Campo se podería acometer o ancheamento e a urbanización do entorno con beirarrúas, que mellorarían considerablemente o entorno e garantirían a seguridade dos peóns que actualmente circulan pola estrada para desprazarse á igrexa; ao non dispoñer, no entorno da parroquia, de accesos axeitados.

O Grupo Municipal Socialista do Concello do Irixo, presentou, hai semanas, para a súa consideración e dada a importancia da conservación e posta en valor deste patrimonio existente no concello, que ademais serviría conxuntamente con outras accións para dinamizar o turismo e a economía do concello, unha moción instado ó Pleno municipal á adopción do seguinte ACORDO: “Que o Concello do Irixo negocie coas autoridades eclesiásticas, sexa o Bispado ou quen ostente a representatividade deste para tales cuestións, a adquisición na fórmula máis vantaxosa, preferiblemente a compra, das casas reitorais existentes no Concello, deshabitadas e en estado de abandono para rehabilitalas coa solicitude das axudas das distintas administracións autonómicas, estatais ou europeas, aproveitando a rehabilitación das mesmas para a creación dun Obradoiro que xere emprego e dinamice a economía do municipio e finalmente destinalas a vivendas de turismo rural, albergues, centros culturais, dotacionais ou municipais, etc. para todos os veciños e veciñas de O Irixo.”

O Concello do Carballiño impulsa do 19 ao 23 de novembro o Festival Internacional de Curtametraxes Xociviga, que se consolida na súa segunda edición despois da renovación da proposta en 2024. “Este é un ano importantísimo porque ademais de continuar, consolidouse un novo modelo que foi un auténtico éxito en 2024.

O novo festival internacional no que se transformou as Xociviga é un motivo de orgullo”, apuntou esta mañá Diego Fernández, concelleiro de Cultura, na presentación oficial da cita. Nese sentido, o edil destacou o traballo dos irmáns Mario e Daniel Fernández Filloy, artífices da renovación e directores artísticos do actual festival.

O éxito de 2024 tradúcese nas máis de 1.000 curtas recibidas desde a apertura da convocatoria desta nova edición, así como na crecente proxección internacional da cita cultural. “Esta nova etapa consolídase coa forza, coa intención de seguir medrando e co respaldo dun público que respondeu moi positivamente a este cambio”, resaltou Mario Fernández Filloy.

O público poderá desfrutar do 19 ao 23 de novembro no Auditorio Manuel María de producións audiovisuais de 22 nacionalidades distintas, desde Francia a China, Exipto ou Indonesia. “Teremos unha estrea mundial, estrearemos 18 curtas internacionais que se verán por primeira vez en Galicia e 4 que se verán por primeira vez en España”, detallou Mario Fernández Filloy. A estrea mundial, que se desvelará proximamente, terá lugar o día da inauguración, o mércores 19.

Catro seccións

O festival conta con catro seccións: Xentes, Xénese, Infantil e Videoclip. “O primeiro bloque, o máis grande, é a sección oficial internacional Xentes, na que se combinan 22 curtametraxes internacionais con 4 galegas”, indicou Daniel Fernández Filloy. As propostas inclúen estilos variados e linguaxes innovadoras.

“O xurado profesional otorgará o premio Xentes, valorado en 1.500 euros”, engadiu. As catro curtas galegas, por outra banda, tamén optan ao premio Xentes de aquí, valorado en 1.000 euros. “A sección Xénese dá cabida a curtas realizadas por menores de 30 anos do territorio peninsular, quen nos presentarán novas formas de facer cinema, de narrar e mesmo de imaxinar o mundo”, explicou.

Neste caso será un xurado novo o que entregue o galardón de 500 euros á mellor curtametraxe e o galardón de 500 euros á mellor dirección de fotografía xove. A sección Videoclip, pola súa parte, inclúe videoclips galegos que o público poderá votar polas redes sociais. O galardón á mellor produción é de 300 euros. “Este ano colaboramos cos centros educativos, polo que temos unha sección Infantil que reúne curtas de temáticas divertidas que apostan pola sensibilidade, o humor e a emoción como ferramentas para educar e entreter”, sinalou Daniel Fernández Filloy.

O público, ademais, poderá votar tras cada sesión para decidir o Premio do Público, valorado en 500 euros en metálico. “O sistema de votación que implementamos o ano pasado resultou moi enriquecedor e permitía coñecer en tempo real a opinión da audiencia. Sorprendeunos moito a alta nota media das votacións, sinal de que a selección foi moi ben recibida”, valorou Mario Fernández Filloy.

Una das novidades desta nova edición é un obradoiro infantil de foley e dobraxe, no que os nenos e nenas poderán descubrir como se fan os sons e como se dobran os diálogos nas producións audiovisuais. A actividade, dirixida a rapaces e rapazas de 7 a 12 anos, levarase a cabo o sábado 15 de novembro.

O PSdeG-PSOE continúa coa súas reunións orgánicas pola provincia, e desta vez as e os representantes socialistas mantiveron un encontro no Carballiño, no que se constituíu a coordinadora comarcal Ribeiro/ O Carballiño, que estará dirixida por María Luz Roo Cabo, concelleira en Maside.

Na xuntanza participaron o secretario provincial do PSdeG-PSOE de Ourense, Álvaro Vila Araújo; o secretario de organización, Antonio González Fiuza; e a secretaria provincial de política municipal, Susana Rodríguez Estévez. A comarca estivo representada por cargos do partido nos municipios do Carballiño, Maside, Punxín, Boborás ou O Irixo.

Dende a Executiva Provincial salientan que a reunión “permitiunos coñecer as necesidades da comarca, os puntos sobre os que temos que incidir a nivel municipal e escoitar as suxestións dos cargos do partido nestes concellos”. Asemade tamén apuntan que o obxectivo detrás destes encontros “é por a funcionar a maquinaria do partido e axustar o engranaxe coa vista posta nas municipais do 2027”.

Os socialistas apostan "por reforzar o partido nunha comarca clave no desenvolvemento da provincia e na que buscarán aumentar a representación nos municipios, obter novas alcaldía e, principalmente, formar as mellores candidaturas posibles para as eleccións do 27”.

A Executiva Provincial considera “primordial percorrer o territorio, escoitar a nosa xente, traballar cóbado con cóbado con eles e comezar a mobilizar ás bases do partido, atraer novos militantes e xerar espazos para o diálogo e o debate, tanto coa veciñanza, como cos axentes sociais”.

En relación á comarca do Carballiño "actualmente gobernase no Carballiño e en Maside e cóntase con representación nos municipios de Punxín, Boborás e O Irixo. A meta marcada é manter ambas alcaldías e tentar sumar algunha nova, ademais de lograr representación en municipios como San Amaro, Piñor, San Cristovo de Cea ou Beariz", subliñan.

Na tertulia deste venres 24 de outubro participan nos estudos de COPE O Carballiño Fátima Gómez, Sebas Lamazares e Manuel Nogueira, xunto a Xan Pinal.

Escóitaa aquí:

O grupo municipal de Espazo Común deu a coñecer as mocións que defenderá ante o pleno da corporación deste mes de outubro, a celebrar o próximo mércores dia 29, ese mesmo dia, antes da sesión ordinaria celebraráse un pleno extraordinario solicitado a instancias desta mesma formación política na que se pedirá un acordo da corporación para anular o convenio asinado polo alcalde do Carballiño coas empresas promotoras de novos parques eólicos.

Xa na sesión ordinaria, Espazo Común pretende a reprobación da concelleira de Medio Ambiente, Elvira Torres, do grupo do PP,  polos traballos realizados recentemente no parque municipal, que consitiron na tala de árbores e poda de outros, actuacións que defendeu a concellleira en base á urxencia dos mesmos para preservar a seguridade das persoas que visitan o parque municipal carballiñés.

Escoita aquí a Adolfo Nogueira, portavoz de Espazo Común:

O NOVOCINE de Leiro, premiado no apartado de cultura.O seu propietario e promotor, Enesto Romero, funda este emblema cinematográfico nos anos 80, anos nos que a industria de proxección está en franca crise en todo Europa e vive peches masivos das salas. El, teima no seu afán por mantelo vivo e non só o consegue senón que convértese en pioneiro no cine dixital e 3D na provincia de Ourense e un dos primeiros en Galicia, chegando a hipotecarse por lograr este soño. Dende o seu inicio mantén prezos populares e cine de estrea. Crea, ó tempo, un pequeno pero ilustrativo Museo do audiovisual dentro da propia sala sendo a única con programación estable que se mantén nas comarcas do Ribeiro e do Carballiño.

No ámbito do deporte, recibe o galardón a Escola Madokoan do Carballiño. Este equipo e escola nacidos ó abeiro do Ximnasio do mesmo nome na vila do Carballiño. Vén desenvolvendo un importante papel formativo e competitivo dende hai máis de 40 anos, cunha intensa actividade formativa con cativos na que é un referente a nivel galego, pasando por deportistas na elite competitiva e outras persoas xa en idade fóra da competición do hapkido, kick boxing e outros arte marciais, dando como froito a consecución de diversos campionatos e premios individuais e colectivos a nivel galego e español.

A título póstumo, o recoñecemento é para Antoi Rey Cornide.O Xurado ten en consideración a súa longa traxectoria vencellada co mundo da cultura musical carballiñesa e galega e co fomento da mesma, sendo un axente activo como integrante da Coral do Casino e Presidente da mesma. Foi tamén Presidente da Federación Coral de Galicia, membro do grupo de teatro Tiruleque do Carballiño, fundador e director do Coro de Cámara Música Viva, do Carballiño e membro da Coral Polifónica de Agolada (Pontevedra). Nun acto celebrado na Coruña, foille imposta pola Real Academia Galega de Belas Artes “Nosa Señora do Rosario”, a insignia de prata “Marcial del Adalid” pola súa constancia no eido musical. Malia á súa enfermidade, seguiu activo ata que a súa decaída saúde llo permitiu. Defensor do papel das corais dentro do espectro cultural galego, Antonio Rey, reivindicou sempre ese papel e a necesidade de potenciar esa importancia.

SUPERACIÓN NO ÁMBITO DA EDUCACIÓN

Este galardón, creado pra premiar a aqueles alumnos da ESO, Ciclos formativos da Formación profesional e Bacharelato que, ademais da súa actividade como alumnos dos diversos centros das comarcas do Ribeiro e do Carballiño, sofren atrancos na vida cotiá que impídenlle o desenvolvemento normal das súas vidas e dos seus achegados. Por iso, o Xurado tomando en consideración a situación persoal da alumna e sendo sabedores do sobresforzo de superación persoal, acorda conceder dito Galardón a Icía Nogueira Crespo, alumna de 2º da ESO no IES nº 1 do Carballiño que, coa súa situación médica e funcional, con infinitas limitacións, convértese nun punto de partida desde o cal ela mesma, coa axuda da súa familia e do equipo educativo, constrúe día a día unha historia de vida marcada pola ilusión, a valentía e o compromiso coa aprendizaxe. O Carballiño, 17 de outubro de 2025. O Presidente

O Grupo Provincial Socialista na Deputación de Ourense ven de presentar unha moción para reclamar un “financiamento xusto e suficiente” dos servizos sociais destinados ás persoas con discapacidade intelectual na provincia. A iniciativa foi presentada no Centro Ocupacional e Residencial "As Burgas" da Valenzá polo deputado provincial socialista e alcalde de Barbadás, Xosé Carlos Valcárcel Doval, quen estivo acompañado de deputadas e deputados provinciais do PSdeG-PSOE.

A iniciativa busca apoiar publicamente a campaña "A discapacidade intelectual en loita. Sen financiamento non hai futuro" impulsada por FADEMGA Plena inclusión Galicia e instar á Xunta de Galicia a actualizar con urxencia os módulos do concerto social. Valcárcel denunciou que as entidades federadas a FADEMGA están a sufrir unha "asfixia económica" derivada do incremento dos custos salariais e de funcionamento, mentres os módulos do concerto social permanecen practicamente conxelados.

O deputado socialista explicou que a aprobación do XVI Convenio Colectivo supuxo incrementos salariais do 10% para traballadoras e traballadores, ao que hai que sumar unha inflación acumulada superior ao 10,5% e a suba do Salario Mínimo Interprofesional do 18,4% nos últimos anos. "Fronte a este incremento real dos custos operativos, que supera o 20%, a Xunta de Galicia só propuxo unha actualización dos módulos do concerto social que oscila entre o 5,40 e o 7,88%, o que resulta absolutamente insuficiente", denunciou o alcalde de Barbadás. O tamén alcalde de Barbadás lamentou que a Consellería de Política Social e Igualdade siga sen convocar unha mesa de negociación real e directa a pesares das peticións formais cursadas desde hai meses por FADEMGA e AEDIGAL.

"A ausencia de diálogo contrasta coa situación doutras comunidades autónomas que, co mesmo marco de financiamento, optaron por priorizar o incremento dos concertos e garantir a sustentabilidade das entidades sociais", asegurou Valcárcel. Segundo este, “tal situación evidencia unha clara falta de vontade política por parte da Xunta para abordar o problema de raíz, o que está a levar ao sector a unha situación límite que pon en risco servizos esenciais para milleiros de familias ourensás”.

Xosé Carlos Valcárcel destacou que FADEMGA Plena inclusión Galicia agrupa a 42 entidades que representan a 10.720 persoas con discapacidade intelectual e contan con 1.834 profesionais en toda Galicia. A súa rede comprende 34 centros ocupacionais, 30 centros residenciais, 27 vivendas tuteladas, 15 centros de educación e 14 centros de emprego. "Na provincia de Ourense, varias destas entidades prestan servizos indispensables que garanten dereitos fundamentais. A desaparición ou deterioro destes servizos suporía un duro golpe para moitas familias ourensás, que ficarían sen apoio para o coidado, educación, emprego e inclusión social dos seus achegados con discapacidade", advertiu o alcalde de Barbadás.

O deputado provincial socialista insistiu en que Ourense, polas súas particulares condicións sociodemográficas, precisa duns servizos sociais robustos e de calidade. "A Deputación non pode manterse á marxe e debe alzar a voz para reclamar solucións urxentes", afirmou Valcárcel.

O representante socialista recordou que do mesmo xeito que o seu grupo demandou a esta Deputación liñas de apoio complementario aos concellos en materia de Servizo de Axuda no Fogar polo insuficiente financiamento autonómico, agora urxe explorar mecanismos de apoio ás entidades de discapacidade intelectual provinciais mentres persista o desequilibrio nas achegas da Xunta.

Ademais de interpelar directamente ao goberno de Alfonso Rueda, a moción pide á Deputación de Ourense que estude liñas de financiamento complementarias para apoiar ás entidades de discapacidade intelectual da provincia pola insuficiencia de fondos autonómicos. "Non podemos permitir que a falta de compromiso da Xunta acabe coa labor esencial que estas entidades desenvolven na nosa provincia", concluíu Valcárcel.

O Salón de Plenos do Concello do Carballiño converterase este sábado, 25 de outubro, no epicentro da creación literaria galega coa celebración do 8º Encuentro Literario de Ourense, unha cita xa consolidada no calendario cultural do municipio e que reunirá a máis de corenta autores, blogueiros e influencers chegados de distintos puntos de Galicia e de fóra da comunidade.

A actividade, organizada por Cristín Ferro e Lizzie Quintas, desenvolverase en horario de 9:30 a 13:30 horas pola mañá e de 16:30 a 20:30 horas pola tarde, cun programa cheo de presentacións, mesas de debate, xogos e sorpresas. Durante a presentación oficial, o concelleiro de Cultura, Diego Fernández, destacou que “esta data xa forma parte do noso calendario cultural. É un punto de encontro de escritores e escritoras de Galicia e tamén de amantes da literatura.

Pero sobre todo, tamén unha xornada única onde, ademais das presentacións e o debate, hai moito humor e ata sorpresas”. Fernández convidou a toda a veciñanza a participar porque, segundo afirmou, “é unha actividade moi amena, diferente e que cada ano nos deixa un gran sabor de boca”. O edil aproveitou tamén para agradecer “o traballo, que é practicamente dende que rematan unha xornada ata a edición seguinte, de Cristín e Lizzie, quenes están detrás disto e nunca fallan”.

A sesión matinal comezará ás 9:30 horas coa benvida e dará paso, ás 9:45, á primeira mesa titulada Alma de cristal, na que participarán Clara Maio, Yoly Mosteiro, María Vila Tarela e Kohi Desu. Tras un breve descanso e sorteo, ás 11:45 terá lugar a mesa Voy a cuidarte, coa presenza de Antiliados, Magali R. Matar, Antía Martín e Rubén Benítez. A mañá pecharase con Seis historias por contar (12:45 h), un encontro no que Andrea (@susurrosentrepaginas), Esther (@diasinmas9), Noelia (@noelautnerstory), Estefanía (@lady.sailor.romantasy) e Andrea (@farfa_letras) compartirán experiencias, novidades e reflexións sobre o proceso creativo.

“As mesas da mañá van ser moi dinámicas e divertidas —adiantou Lizzie Quintas—. Non queremos presentacións convencionais, senón conversas cheas de preguntas, anécdotas e esas cousas que teñen chicha e que sempre fan rir e pensar ao público”.

Quintas explicou que, ademais, “este ano os xogos literarios non se repiten: temos probas totalmente novas, tanto pola mañá como pola tarde. A xente que veña vaise sorprender”. A actividade retomarase pola tarde ás 16:30 horas coa mesa Un amor al compás, protagonizada por Javier Romero, Espe Villanueva, Nora Deis, José Incoherente e Noelia Márquez. Ás 17:30, terá lugar un dos momentos máis especiais da xornada: a presentación da madriña desta edición, Rocío Mañana Bouzón, coñecida tamén como Lía GZ. “Escollela como madriña foi moi doado —explicou Cristín Ferro—. O evento pedíanos que fora unha persoa especial para nós e para Galicia. Este ano tocaba unha galega que ademais é galegofalante, e Rocío encaixaba á perfección. Recoméndovos moito que veñades á súa presentación, porque é unha autora con moitísimos libros, non só de poesía, senón tamén de prosa poética e novela. Seguro que vos sorprende”.

Rocío Mañana Bouzón, nacida na Coruña en 1992, cumpliu o seu soño de ser escritora en 2017, cando publicou o seu primeiro libro de prosa poética. Dende entón, alterna novela e poesía, sempre coa súa amada Galicia como pano de fondo. Este ano publicou Renacer, a súa obra máis íntima, escrita en galego, coa que pretende “chegar ao corazón das persoas e render homenaxe á súa terra”.

A tarde continuará cun concurso sorpresa ás 18:00 horas, seguido de novos xogos e sorteos, e culminará coa mesa final, titulada precisamente Renacer (19:30 h), na que participarán Alexia MC, Elizabeth Norlam, Lydia Chas e Zara Mist, antes da despedida e do sorteo final ás 20:25 horas. Lizzie Quintas destacou tamén o carácter aberto e inclusivo do encontro: este ano temos moitos autores e autoras noveis, que participan por primeira vez nun evento deste tipo.

Ademais de moitos galegos, tamén virá xente de Barcelona ou das Illas Baleares. O encontro está medrando dunha maneira bestial, e agardamos que siga sendo así”. Cristín Ferro, pola súa banda, quixo lembrar o espírito que define a cita: “Non é para contala, é para vivila. Recoméndovos que veñades, coñezades a todos os escritores e escritoras, moitos deles por primeira vez aquí, e desfrutedes dun día cheo de letras, humor e amizade”.

O evento conta co apoio do Concello do Carballiño e coa colaboración da editorial de autoedición Ediciones Arcanas, que un ano máis aposta por esta iniciativa cultural.