O Voceiro do Grupo Municipal Socialista do Concello do Irixo, Iago Fariñas Valiña, presentou as pasadas semanas unha moción para ser debatida no pleno instando ao Concello Á ADQUISICIÓN PARA A SÚA CONSERVACIÓN E POSTA EN VALOR DAS CASAS REITORAIS ABANDONADAS NO CONCELLO DO IRIXO.

O concello do Irixo, do que forman parte doce parroquias, ten a meirande parte das súas casas reitorais en auténtica ruína como a de San Cosme ou a de Reádegos , Froufe ou Espiñeira; ou en semi-ruína, como a de Dadín, Cangues ou Corneda, esta última dun gran valor artístico e arquitectónico e en continua espoliación. Xa no ano 2002 o concello anunciou publicamente a adquisición da casa reitoral de San Cosme para turismo Rural e así fora reflectido nos medios de comunicación, pero pasados, máis, de 14 anos nada se sabe da compra de ningunha destas casas reitorais que forman parte do noso rico patrimonio, aínda que non sexan propiedade deste Concello.

O Grupo Municipal Socialista, indica que estas accións se poden realizar sen prexuízo de incluír outras casas reitorais, edificacións ou terreos que puideran quedar en desuso como a do Campo, ou en estado de abandono progresivo, pero actualmente de forma mais urxente centrándose claramente na Parroquia de Cangues (Santo Estevo), Parroquia de A Cidá (Santa Mariña), Parroquia de Corneda (Santiago), Parroquia de Dadín (San Pedro), Parroquia de Espiñeira (San Pedro), Parroquia de Froufe (San Xoan), Parroquia de Reádegos (Santa Baia) e Parroquia de San Cosmede de Cusanca (San Cosmede) As casas reitorais do Concello do Irixo, conforman, en gran parte, un conxunto artístico e arquitectónico que merece, sen lugar a dúbidas, a pena ser conservado e posto en valor e uso con múltiples posibilidades.

Debido ao estado destas propiedades, e a que a Igrexa hai xa uns anos que decidiu vender algunhas propiedades en desuso e especialmente as que están en estado ruinoso ou practicamente, como é o caso das anteriores sinaladas, sería moi asumible negociar coas autoridades eclesiásticas para que o Concello do Irixo adquirise a titularidade de todas estas antigas casas reitorais para recuperalas e poñelas en valor. Todas estas casas, algunhas situadas estratexicamente e outras con enormes posibilidades segundo o caso, poderían, despois dun laborioso proceso de restauración, non so albergar espléndidas vivendas de turismo rural ou albergues, que darían un pulo importante ó concello no ámbito laboral e turístico; senón tamén poderían ser convertidas en centros culturais, dotacionais ou municipais que darían servizo social para todos os veciños e veciñas do Irixo.

Xa que logo, poderían ser puntos de ocio e reunión dos veciños de cada unha das parroquias. É, ademais, unha obriga moral non deixar que se perda o patrimonio deste concello, senón arranxalo, conservalo e destinalo para uso e desfrute dos veciños ou dotar, nesas instalacións, outros servizos a este concello, porque non esquezamos que o patrimonio do concello é dos veciños e veciñas de todas as parroquias. Debido ao seu estado de deterioro á inversión inicial non debería ser moi elevada e perfectamente asumible por este concello, sempre e cando se axuste o seu presuposto, dotando unha partida orzamentaria, ou chegado o caso, unha modificación de crédito para acometer a compra despois dunha negociación coas autoridades eclesiásticas.

A rehabilitación de todas estas propiedades, que se iría prolongando no tempo, podería contar con diversas subvencións de distintas administracións e mesmo poderían dar lugar á creación dun obradoiro de emprego, xerado polo propio concello ou en colaboración con outros concellos veciños, o que xeraría traballo e riqueza no concello.

Os socialistas, queren destacar que a negociación para a adquisición destas casas reitorais coas autoridades eclesiásticas, debería incluír espazos ou metros de terreos da Igrexa que sexan necesarios para mellorar as comunicacións ou as infraestruturas do concello. Sirva como exemplo, que coa cesión duns dous ou tres metros na fachada do destro da parroquia do Campo se podería acometer o ancheamento e a urbanización do entorno con beirarrúas, que mellorarían considerablemente o entorno e garantirían a seguridade dos peóns que actualmente circulan pola estrada para desprazarse á igrexa; ao non dispoñer, no entorno da parroquia, de accesos axeitados.

O Grupo Municipal Socialista do Concello do Irixo, presentou, hai semanas, para a súa consideración e dada a importancia da conservación e posta en valor deste patrimonio existente no concello, que ademais serviría conxuntamente con outras accións para dinamizar o turismo e a economía do concello, unha moción instado ó Pleno municipal á adopción do seguinte ACORDO: “Que o Concello do Irixo negocie coas autoridades eclesiásticas, sexa o Bispado ou quen ostente a representatividade deste para tales cuestións, a adquisición na fórmula máis vantaxosa, preferiblemente a compra, das casas reitorais existentes no Concello, deshabitadas e en estado de abandono para rehabilitalas coa solicitude das axudas das distintas administracións autonómicas, estatais ou europeas, aproveitando a rehabilitación das mesmas para a creación dun Obradoiro que xere emprego e dinamice a economía do municipio e finalmente destinalas a vivendas de turismo rural, albergues, centros culturais, dotacionais ou municipais, etc. para todos os veciños e veciñas de O Irixo.”

A Xunta de Galicia adquirirá unha superficie de 15 hectáreas no ámbito do Parque Arqueolóxico da Cultura Castrexa por un importe de 241.962,43 €. Así o anunciou hoxe o conselleiro de Cultura, Lingua e Xuventude, José López Campos, tras asinar o acordo co representante da Comunidade de Montes Veciñais en Man Común de Cristimil e A Torre, Modesto Rodríguez, propietarios dos terreos.

No acto protocolario de sinatura do documento, nas instalacións do Parque Arquelóxico, tamén estivo presente o alcalde do concello de San Amaro, Fernando Redondo. Precisamente, este sábado celébrase o Festival Céltico de San Amaro, unha xornada histórica e festiva que se desenvolve neste xacemeento arqueolóxico, coñecido como "a cidade" Tal e como explicou o representante do Goberno galego, o Parque Arqueolóxico conta cunha superficie total de 20 hectáreas, das cales 15 pertencen a esta Comunidade de Montes.

“Trátase dun terreo que inicialmente foi cedido á Xunta de Galicia polo Concello e cuxa propiedade, posteriormente, foi outorgada á Comunidade de Montes pola vía xudicial”, informou antes de engadir que no ámbito desta superficie está localizado o centro de interpretación do Castro de San Cibrao de Las. “Este xacemento é un dos máis destacados de Galicia polo seu tamaño, estado de conservación e a súa importancia tanto a nivel histórico como científico por iso para a Xunta de Galicia era unha prioridade poñer fin ao conflito”, precisou López Campos, engadindo que, deste xeito, “acadamos un acordo histórico para toda a Comunidade porque nos permite poñer en marcha un novo proxecto”.

Así, tal e como subliñou, o documento asinado hoxe posibilita que se inicien os trámites da expropiación amigable e a declaración da prevalencia de utilidade pública destes terreos. “Este é un primeiro paso importante e o noso compromiso é que estea finalizado antes de que remate o ano 2026”, puntualizou. Cómpre lembrar que o Castro de San Cibrao de Las, situado a uns 10 quilómetros do Carballiño, nos termos municipais de San Amaro e Punxín, conta xa co máximo réxime de protección como ben representativo do patrimonio arqueolóxico de Galicia ao terse iniciado, en maio deste mesmo ano, o expediente de incoación para declarar o conxunto como Ben de Interese Cultural.

Esta declaración fundaméntase no seu interese científico e na súa importancia histórica e arqueolóxica, sendo un dos xacementos máis sobranceiros e coñecidos da Comunidade Autónoma, como elemento crucial da Idade do Ferro. Así o expediente aínda en marcha destaca que a súa integridade preservouse de forma excelente, sen que se vise afectada substancialmente a súa morfoloxía ao longo dos varios séculos de historia desde ou seu abandono. Foi precisamente esta singularidade a que fixo que a Xunta de Galicia o escollese para crear o Parque Arqueolóxico da Cultura Castrexa, un centro de interpretación para difundir este coñecemento entre a poboación e os visitantes que recibe cada ano máis de 10.000 persoas.

Escoita aquí a entrevista a Modesto Rodríguez, presidente dos comuneiros de Cristimil e A Torre:

O castro de San Cibrán de Lás acollerá este próximo sábado, día 20 de setembro, o cuarto Festival Céltico unha xornada organizada polo concello de San Amaro e rememorando os tempos nos que os nosos antepasados habitaban esta terras ubicadas entre actuaís oconcellos de San Amaro e Punxín.

O evento comezará ás 12:30 horas coa Benvida do Druída, a música ancestral e a degustación gastronómica castrexa. Ás 13:30 horas teatro “Pelexa entre A Lúa e Ou Ferro” e ás 14:30 horas a comida popular.

Pola tarde, haberá demostración de artesanía castrexa, tiro con arco, xogos de habilidade así como “Segredos e voces ocultas de Ou Castro” con Felipe Senén e Xurxo Souto. Completaráse a xornada festiva coa degustación de porco celta ás 21 horas e concertos de Gabi Reboredo e Zeltia.

Este ano, o Festival rende homenaxe ao "druída" Victor Gulías, falecido recentemente, e gran colaborador e animador nos últimos anos desta festa histórica.

O Concello do Carballiño pecha este xoves dia 18 de setembro as portas da oficina turística despois dun verán de récord de visitantes. Polas instalacións municipais, ubicadas no centro da vila, pasaron máis de 1.300 persoas durante os meses de xullo e agosto, o que dá conta do atractivo do patrimonio cultural, natural e gastronómico do municipio.

O concelleiro de Turismo, Manuel Dacal, amosa a súa satisfacción polas cifras, que superan o milleiro de visitantes rexistrado no verán de 2024. “Estamos moi satisfeitos de como foi a campaña estival e queremos seguir mellorando e dando a coñecer as xoias que temos no Carballiño”, apunta.

A maioría dos turistas chegaron desde diferentes puntos de España, principalmente Galicia, Madrid (o 20% do total de visitantes), Andalucía e Cataluña. No referente ao turismo internacional, México, Portugal e Francia foron os principais países, seguidos de Alemaña e Arxentina.

No referente ao perfil dos visitantes, as persoas de máis de 50 anos representaron case a metade do público (48% do total), o que reflicte a relevancia cada vez maior do turismo sénior, seguidas do tramo de idade de entre 30 e 50 anos. O groso de visitantes estivo composto por grupos familiares.

Por tipo de aloxamento, a maioría de visitantes pernoctaron no termo municipal do Carballiño, ficando a maior parte nos establecementos hoteleiros do Carballiño, e na Residencia de Tempo Libre situada no Parque Municipal, así como nas casas rurais dispoñibles na comarca. Do mesmo xeito, sen ser a maioría, foron múltiples as persoas que se achegaron a pasar o día no Carballiño.

Este xoves a oficina pecha as súas portas, pero as persoas que cheguen ao Carballiño poderán solicitar información turística e cultural nas dependencias municipais.

Pola súa parte, o Museo do Muíño do Anxo, situado no parque etnográfico do río Arenteiro, tamén contou cunha gran afluencia de visitantes durante os meses de verán. Preto de 800 persoas percorreron as instalacións do equipamento para coñecer os segredos da vida dos muiñeiros. De novo, a maioría dos turistas chegaron desde outras partes de Galicia e desde Madrid.

Prácticas do programa integrado de emprego

Este verán, a oficina de turismo do Carballiño formou parte das prácticas do programa integrado de emprego do Concello de San Amaro. Durante os meses de verán, cinco alumnos e alumnas (dous deles, usuarios de Aspadisi) realizaron as súas prácticas e finalizaron a súa formación no espazo municipal. A experiencia foi “moi enriquecedora” e permitiulles poñer en práctica os coñecementos adquiridos previamente, gañar seguridade, adquirir máis habilidades sociais e prepararse para a futura búsqueda de emprego, tal e como detalla a coordinadora do programa, Mari Carmen Limia.

Minutos despóis das once da mañá saía do Templo da Veracruz a tradicional procesión do patrón San Cibrán, co acompañamento musical da Banda de Música de Boborás. Trala imaxe do patrón, unha ampla representación dos párrocos do Arciprestazgo do Carballiño.

O bo tempo, totalmente de verán -hoxe agardamos temperaturas máxinas de 31 graos- está favorecendo o ambiente festivo nestas Festas do Setembro 2025, e a afluencia de público ás actividades programadas.

Hoxe é dia non laborable, festivo local no municipio do Carballiño, e no programa festivo tamén figura a animación musical da charanga Castro Bello polas rúas e prazas da vila, ás 13:15 h. a Banda de Música de Boborás ofrece un concerto na Praza da Veracruz, ás 18:0o h. na Praza Maior preséntase o espectáculo musical da Escola de Musica Pulpo Bests, e desde as 19:30 h. tardeo -tamén na Praza Maior- coa orquestra de baile Galilea, que tamén amenizará a verbena.

O concello do Carballiño comunicou que as clases do Conservatorio Muncipal de Música e a Escola de Música comezarán o curso nas aulas do IES nº 1, xa que as medicións realizadas nas dependencias do soto do auditorio aínda ofrecen niveis non recomendados de gas radón, alomenos en dous espazos.

En principio, e unha vez executadas obras de adecuación par resolver esta problemática, estaba previsto que a actividade regresara este curso ao auditorio, pero “non se fará ata que a seguridade sexa total de que os índices de gas radón son os asumibles segundo a normativa”.

Escoita aquí a comparecencia ante os medios da Concelleira de Educación, Lorena Castro; o Alcalde en Funcións Pepe Castro Gil, e o arquitecto Carlos Garriga, ao que se encargo o proxecto técnico.

A Xunta reanuda este luns 15 de setembro os traballos de mellora do firme na autovía AG-53, no treito entre o enlace de Cea e a A-52, que farán necesarias afeccións ao tráfico.

As actuacións previstas completarán os traballos executados previamente, de xeito que se disporá unha nova capa de rodaxe na calzada que quedaba pendente e tamén se renovará o firme nos ramais.

Para levar a cabo estas tarefas serán precisas unha serie de afeccións á circulación, pois entre as 8 horas do luns e o mediodía do martes estará cortado o ramal entre a AG-53 e a A-52.

Para incorporarse á A-52 en dirección Ourense, o tráfico sairá pola glorieta da OU-402 e reincorporarse a través do ramal de acceso desde esa glorieta á A-52. 

Dende o mediodía do martes 16 ás 17 horas do mércores 17 estará cortado o ramal entre a A-52 e a AG-53. Para incorporarse á AG-53 desde a A-52, o tráfico irá á glorieta da OU-402 e accederá á AG-53 polo ramal de acceso desde esa glorieta.

Entre as 8 e as 17 horas do xoves 18 estará cortado o acceso á AG-53 desde a OU-402. Os vehículos deberán circular pola A-52 en dirección Vigo para ir pola N-541 ata Maside, onde poderán incorporarse á AG-53.

Na mañá do venres estará cortada a saída da AG-53 cara á OU-402, afectando ao carril dereito desde o viaduto do Miño. A alternativa será circular pola A-52 en dirección Ourense e facer un cambio de sentido no seguinte enlace.